Digitaal procederen is veel efficiënter

Beslagrekesten mogen vanaf 1 januari 2025 alleen nog via het beveiligde webportaal Mijn Rechtspraak worden ingediend. Een mijlpaal voor de Rechtspraak waarmee de weg naar laagdrempelige, digitale toegang tot de rechter weer een stap verder is. Twee advocaten vertellen over hun ervaringen met digitaal procederen en leggen meteen hun wensen op tafel.

Sinds 2018 richt de Rechtspraak zich op Digitale Toegang. Daarmee wordt het voor rechtzoekenden en procesvertegenwoordigers mogelijk gemaakt om zoveel mogelijk papierloos te procederen in bestuursrechtelijke en civielrechtelijke procedures. ‘Een hele goede stap’, vindt Robert Hendrikse. Als advocaat bij Van Doorne en docent Burgerlijk Procesrecht aan de Universiteit van Amsterdam volgt hij de digitalisering van de Rechtspraak op de voet. ‘Het is een mooi strak digitaal systeem, zonder al te veel poespas. Deze eenvoudige ‘digitale brievenbus’ doet wat je als advocaat wilt doen: stukken indienen en ontvangen, communiceren met het gerecht en de uitspraak ontvangen.’

“De ‘digitale brievenbus’ doet wat je als advocaat wilt doen: stukken indienen en ontvangen, communiceren met het gerecht en de uitspraak ontvangen”

18.000 digitaal ingediende beslagrekesten
Verzoekschriften voor een conservatoir beslag waren medio 2021 de eerste zaken die advocaten via die digitale brievenbus konden indienen. Op vrijwillige basis, wel te verstaan. Een beslagrekest kon ook via Veilig mailen of op papier worden ingediend. Na ruim drie jaar en 18.000 digitaal ingediende beslagrekesten, heeft het portaal zich in de praktijk bewezen. Reden om de stap te zetten naar verplicht digitaal procederen. Veilig mailen of op papier indienen is in deze zaken dan niet meer toegestaan. Alleen in spoedzaken, buiten kantoortijden en na overleg met de piketrechter, kan een beslagrekest via Veilig mailen worden ingediend. Een beslagrekest dient daarna ook direct digitaal via Mijn Rechtspraak te worden ingediend.

Geen ontkomen aan
Volgens Pieter Ballings, advocaat bij Holla legal & tax en gespecialiseerd in intellectueel eigendomsrecht en ICT, is er geen ontkomen aan. ‘Digitaal procederen is veel efficiënter en iedereen werkt al op die manier. Je stuurt toch ook mailtjes in plaats van een handgeschreven brief in de bus te stoppen? Pieter heeft verschillende beslagrekesten digitaal ingediend en noemt het een fantastische vooruitgang. ‘Mijn Rechtspraak werkt eenvoudig en je sleept documenten zo het webportaal in. Ook krijg je direct een ontvangstbevestiging en hoeft dus niet meer naar de rechtbank te bellen of de stukken wel zijn aangekomen.’

Ballings ziet geen nadelen in het werken met Mijn Rechtspraak, ook al heeft hij het webportaal nog niet gebruikt voor andere soorten zaken. ‘Zeker, het is even wennen, zoals met alles wat nieuw is. Ook moet je misschien je (kantoor)werkwijze wat aanpassen. Je uploadt bijvoorbeeld alle producties als aparte pdf-bestanden. Dat is voor mij geen probleem, want die maak ik ook als aparte bestanden. Maar ik weet dat niet iedereen gewend is zo te werken.’

Dat blijkt, want Hendrikse noemt het apart uploaden juist wel als een nadeel dat hij hoort van collega’s. ‘Daar staat tegenover dat advocaten vinden dat ze sneller een reactie of uitspraak krijgen van het gerecht.’ Daarnaast benoemt hij dat het een goede zaak is dat de Rechtspraak advocaten actief betrekt bij de ontwikkeling van het webportaal. ‘Een belangrijke voorwaarde om het portaal praktisch werkbaar te houden.’

Besparen op overhead
Als het gaat om digitalisering die de advocaten liever vandaag dan morgen gerealiseerd zien, denkt Robert Hendrikse aan een automatische systeemkoppeling. ‘Zeker naarmate advocaten in meer zaaksoorten digitaal kunnen procederen. Met zo’n aansluitpunt kunnen advocaten hun kantoorsysteem verbinden met de Rechtspraak. Dat werkt nog eenvoudiger, omdat je dan niet steeds hoeft in te loggen met je advocatenpas. Bovendien heb je dan gemakkelijk een overzicht over alle zaken van het kantoor, binnen je eigen kantoorsysteem.’

Op dit moment loopt een praktijkproef voor zo’n automatische systeemkoppeling met een drietal IT-leveranciers die werken voor advocatenkantoren. Nadat de praktijkproef medio 2025 is afgerond, komt dit zogenoemde Aansluitpunt Rechtspraak beschikbaar.

Pieter Ballings heeft het meest behoefte aan digitale mogelijkheden voor dagvaardingszaken. ‘Dat zijn vaak omvangrijke zaken. Het zou zoveel overhead besparen – tijd, geld en vervoersbewegingen – als je niet meer in viervoud je dikke pakken met producties naar het gerecht hoeft te sturen. Of dat je stukken moet nasturen, als je ze via Veilig mailen hebt verstuurd. Vanuit mijn vakgebied weet ik dat IT-projecten vaak anders lopen dan gepland. Ik hoop dat de Rechtspraak de uitzondering op die regel is en dat ik op korte termijn ook in die zaken digitaal kan procederen.’