Boedelverdeling / verrekening

Waar heb ik recht op als ik trouw of een geregistreerd partnerschap aan?

Bent u vóór 1 januari 2018 getrouwd of een geregistreerd partnerschap aangegaan zonder vooraf huwelijksvoorwaarden / partnerschapsvoorwaarden te zijn aangegaan ?

Dan geldt voor u een algehele gemeenschap van goederen en gelden voor u de volgende regels:

  • Alle bestaande en toekomstige bezittingen en schulden zijn van u en uw partner samen.
  • Erfenissen en schenkingen vallen in de gemeenschap van goederen. Soms en onder bepaalde voorwaarden vallen bezittingen en schulden hier buiten.  Bijvoorbeeld bij een erfenis als de erflater dat zo heeft bepaald.
  • Een eigen onderneming valt automatisch in de gemeenschap van goederen. Schuldeisers kunnen dan op alle gezamenlijke bezittingen verhaal halen.
  • Bij scheiding krijgen u en uw partner 50% van alle bezittingen en schulden.

Is er bijvoorbeeld een eigen woning is en/of een aandelenportefeuille, komt ieder de helft van de waarde van de eigen woning (minus de hypotheekschuld) en/of de helft van de waarde van de aandelenportefeuille toe.

Bent u op of na 1 januari 2018 getrouwd of een geregistreerd partnerschap aangegaan zonder vooraf huwelijksvoorwaarden / partnerschapsvoorwaarden te zijn aangegaan ?
Dan geldt voor u een beperkte gemeenschap van goederen en vallen niet alle bezittingen en schulden in de wettelijke gemeenschap van goederen. De volgende regels gelden dan voor u:

  • Bezittingen en schulden die vóór het huwelijk of geregistreerd partnerschap van u en uw partner samen waren.
  • Bezittingen en schulden die u en uw partner tijdens het huwelijk of het geregistreerd partnerschap krijgen.
  • Een onderneming als u deze tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap start.
  • Bij scheiding krijgen u en uw partner beiden 50% van alle bezittingen en schulden die in de wettelijke gemeenschap van goederen vallen.

Wanneer wordt de (beperkte) gemeenschap van goederen ontbonden?
De (beperkte) gemeenschap van goederen wordt ontbonden op de datum van indiening van het verzoekschrift echtscheiding of het verzoekschrift ontbinding geregistreerd partnerschap.

Afwikkeling huwelijksvoorwaarden / partnerschapsvoorwaarden
Zijn er wél huwelijksvoorwaarden of partnerschapsvoorwaarden gemaakt, dan hangt het van de inhoud van de voorwaarden af of er onderling verrekend moet worden of niet.
Er zijn twee hoofdcategorieën van huwelijksvoorwaarden:

  • uitsluiting van iedere gemeenschap van goederen zonder verrekenbeding (ook wel genoemd de ‘koude uitsluiting’)
  • uitsluiting van elke gemeenschap van goederen mét een verrekenbeding.

Koude uitsluiting
In geval van een algehele uitsluiting van iedere gemeenschap van goederen, zonder verrekenbeding , blijven de vermogens en in beginsel de inkomens gescheiden. Ieder blijft eigenaar van zijn of haar vermogen. Wat van het inkomen is overgebleven (gespaard) komt toe aan degene die het betreffende inkomen heeft verdiend. Bij scheiding vindt geen verdeling of verrekening van de waarde van het vermogen plaats. Onder bepaalde omstandigheden kan dit onredelijk en onbillijk zijn.
Het komt voor dat partners gezamenlijk vermogen verkrijgen. Bijvoorbeeld als zij samen een woning hebben gekocht. Dan is er sprake van gezamenlijke eigendom en zal dit gezamenlijk eigendom bij scheiding moeten worden verdeeld.

Verrekenbeding
Er gelden twee soorten verrekenbedingen: de periodieke en de finale verrekenbedingen.

Bij de periodieke verrekenbedingen dienen de echtgenoten jaarlijks te verrekenen. Als de echtgenoten tijdens het huwelijk niet hebben verrekend kan dat nog bij het einde van het hu-welijk. Dan moet ook de vermogensvermeerdering, ontstaan door belegging van hetgeen uit de inkomsten van een echtgenoot is bespaard, maar ongedeeld is gebleven, in de verrekening worden betrokken.
Dit verrekenbeding houdt in dat tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap bespaard inkomen dat niet is besteed na een bepaalde periode, meestal eenmaal per jaar, moet worden verrekend. Bespaard inkomen van beide partners moet samengevoegd worden en bij helfte worden verdeeld. Tot het inkomen wordt vaak ook winst uit onderneming gerekend.
De minst verdienende partner krijgt door de verrekening een vordering op de ander, die volgens de wet in geld moet worden uitbetaald. In de praktijk doet bijna niemand dat. Dat betekent dat bij scheiding alsnog verrekend moet worden. Dit kan bij verstrekkende gevol-gen hebben. Bijvoorbeeld in het geval het overgespaard inkomen is geïnvesteerd in de onderneming van één van de partners.

Bij de finale verrekenbedingen wordt er bij het bij het einde van het huwelijk verrekend. Meestal wordt er dan afgerekend als waren de echtgenoten gehuwd in gemeenschap van goederen.

Het komt er feitelijk op neer dat de partners bij scheiding het totale vermogen van beide par-tijen dienen vast te stellen en bij helfte moeten verdelen.

Veel cliënten weten niet wat er in hun huwelijkse voorwaarden staat. Deze zijn vaak jaren geleden, meestal enkele dagen voor het huwelijk, afgesproken en bij de notaris in een akte vastgelegd.

Huwelijkse voorwaarden
Voor het aangaan van huwelijkse voorwaarden zijn diverse redenen te noemen, zoals

  • bescherming tegen ondernemersrisico: het vermogen van de echtgenoot kan niet worden aangesproken door schuldeisers van de andere echtgenoot
  • bescherming van het eigen vermogen tegen aanspraken van de echtgenoot bij scheiding

In de loop der jaren kunnen de omstandigheden gewijzigd zijn. Vaak blijken de bedoelingen van de echtgenoten niet duidelijk uit de tekst van de akte, of is de formulering achterhaald door wetswijzigingen en/of rechterlijke uitspraken. Het is verstandig uw huwelijksvoorwaar-den regelmatig tegen het licht te houden. Vanwege wetswijzigingen of andere ontwikkelin-gen kan het noodzakelijk zijn uw huidige huwelijksvoorwaarden aan te passen.

De rechterlijke goedkeuring voor het aangaan, wijzigen en opheffen van huwelijksvoorwaarden tijdens het huwelijk is per 1 januari 2012 vervallen. Dit betekent dat huwelijksvoorwaarden tijdens huwelijk nu sneller, gemakkelijker en goedkoper kunnen worden aangegaan, gewijzigd of opgeheven.

Wilt u weten of de huwelijkse voorwaarden nog wel up to date zijn? Neem contact met ons op voor het maken van een afspraak.

Voor partnerschapsvoorwaarden geldt hetzelfde als voor huwelijkse voorwaarden.

Advocaten

Mr. D. Abd Rabou (Donia)

Mr. C.M. Schouten (Christine)